on, upon;
over, above;
for, in behalf of, on account of;
յայնր —, upon that;
about that;
ի — ամենայնի, above all, before all else;
յորոց — աշտարակն անկաւ, on whom the tower fell;
ի ճշմարտութեան — չեւ է հասեալ, he has not yet heard the truth;
յաւելին ցաւս ի ցաւոց —, they increased my sorrows, they added to my grief;
հարուածս ի — նոցա հասուցանէին, they charged them with the massacres;
առած ի — արաբացւոց, threatening announcement for Arabia;
փակեմ զդուռն ի —ս, I shut the door behind me;
կործանումն նմա ի — կայր, he was on the brink of ruin, on the point of ruining himself cf. Կամ;
cf. Հասանեմ.
ա.նխ.մ. ռմկ. վըրայ, վըրան. պ. ֆէրա, զիպէր. յն. իբէ՛ր, էբի՛, էբանօ, իբէրա՛նօ. լտ. սու՛բէր. Արմատն է Վեր, ի վեր. Որ ինչ ի վերոյ եդեալ իցէ ներքոյ եղելոյն. ըստանձնեալն. յարեալն կամ ընդ մէջ անկեալն՝ ընդ վերինն եւ ընդ ստորինն, ընդ արտաքինն եւ ընդ ներքինն.
Ըստ միմեանց վերայ գրոյ. ամենայն ըստ գրոյ ի վերայ միմեանց. (Նիւս. կազմ. ՟Ժ՟Ա։)
Ոչ կարէր այնպէս համարձակ խուզել զվերայս (զ՝ի վերայս). (Կիր. պտմ.։)
Փակեմ զդուռն ի վերայս. ամենայն յետ ի ներքս մտանելոյս. (Լմբ. առ լեւոն.։)
Ոչ որպէս ի վերայ էակացն, այսպէս ունի եւ ի վերայց ոչ էակացն։ Եւ ի վերայց արտաքոյ ամանակաց՝ նոյն բան է. ամենայն ի վերայ այնց՝ որք են, եւ այլն. (Պերիարմ.։)
նխ. ՎԵՐԱՅ. նխ. Քերթողաբար, որպէս Ի վերայ.
Ռահ արքունաճեմ՝ վերայ ծովու քայլ. (Նար. տաղ.։)
նխ. Ի ՎԵՐԱՅ. նխ. տե՛ս ի կարգի տառիդ Ի դնեմք եւ աստ քանի մի օրինակս ոճով.
Յաւելին ցաւս ի ցաւոց վերայ։ Ի պատուոյն վերայ եւ այլ եւս պարգեւս մեծամեծս ի նմանէ գտանէր. (Եղիշ. ՟Գ. ՟Ը։)
Ի ՎԵՐԱՅ. որպէս ռմկ. ուղրունա, հագգընա.
Այնպիսի սիրեաց աստուած զաշխարհ, զի զորդի իւր միածին եդ ի վերայ նորա. (Ագաթ.։)
Ես եմ ասէ հովիւ քաջ, որ ի վերայ խաշանց իմոյց մեռանիմ. յորո՞ց խաշանց արդեօք. ի հարթուցելոցն, ի փախուցելոցն, ի գազանակուր եղելոցն (վերայ). (Ագաթ.։)
Ի ՎԵՐԱՅ. որպէս Առ ափն. յեզր.
Ի յաւանին վարդգիսի՝ որ ի վերայ քասաղ գետոյ. (Խոր. ՟Բ. 16։)
Ի ՎԵՐԱՅ ԿԱԼ կամ ՀԱՍԱՆԵԼ. ἑπίσταμαι . Խելամուտ լինել. վերահասու լինել. ըստուգել. ի միտ առնուլ.
Այսպէս մարիամ ամենայնի ի վերայ կացեալ։ Կալ ստուգութեամբ ի վերայ յայտնութեան. (Իգն.։)
Այլ վասն յովսէփու՝ թէ ունէր զհոգին աստուծոյ յանձին, զայն եւ փարաւոն հաս ի վերայ. յն. ըմբռնեաց, կամ հասկացաւ. (Կոչ. ՟Ժ՟Դ։)
նխ. Ի ՎԵՐԱՅ. նխ. ի ձայնէս Վեր, որպէս իվերին կողման կամ կողմն, ներգոյական եւ տրական նշանակութեամբ. որ եւ ի յ. ἑπί, ἑφ’ super, supra. Տե՛ս եւ ի տառն Վ. վրայ, վըրան, դեպ ի վրայ.
Եդ ի վերայ իսահակայ, կամ սեղանոյ. կամ վիմի, աւազոյ։ Ի վերայ հնացեալ ձորձոյ։ Ի վերայ երեսաց երկրի թագաւորել ի վերայ իսրայէլի, կամ յուդայ։ Ածել անձրեւ, կամ ծագել զարեւ ի վերա արդարոց եւ մեղաւորաց, կամ ի վերայ երկրի։ Գալ առ քեզ ի վերայ ջրոցս։ Ետես թզենի մի ի վերայ ճանապարհին։ Ի վերայ իմ հասին։ Իբրեւ ի վերայ աւազակի ելիք։ Յարիցէ ի վերայ նորա։ Հեղից ի վերայ ամենայն մարմնոյ, եւ այլն։ կամ
Յոյր վերայ տեսանիցես։ Յորոց վերայ աշտարակն անկաւ։ Հասեալ էին յաստուծոյ իրաւանցն վերայ.եւ այլն։
Եւ ինքն ի ճշմարտութեան վերայ չէ եւ հասեալ. (Եղիշ. ՟Ը։)
Յիրեանց վերայ կուտակալ. (Պիտ.։)
Ի ՎԵՐԱՅ. ὐπέρ super, ob, de, pro, propter. որպէս Վասն. յաղագս. ի սակս, առ սէր. առ գութ. համար, վրայօք.
Խրատել զմեզ եօթնապատիկ ի վերայ մեղացն ձերոց. (Ղեւտ. ՟Ի՟Զ. 18։)
Կոչեցին զմանուկն վայքաբովթ՝ ի վերայ տապանակին աստուծոյ, եւ ի վերայ սկեսրայրին նորա, եւ ի վերայ առն իւրոյ. (՟Ա. Թագ. ՟Դ. 21։ Զանձն իմ իսկ եդից ի վերայ քո։ Մեռանիլ ի վերայ ազգին. եւ այլն։)
Ի ՎԵՐԱՅ. մ. Ունիս տեսնել առընթեր բազում բայից. զոր օրինակ, Ի վերայ ածել, բերել, դնել, եւ այլն։
Ի ՎԵՐԱՅ ԴՐՈՒԹԻՒՆ. գ. Դնելն ի վերայ.
Եղիցի այս նշան հաւաստի՝ ձեռին ի վերայ դրութիւն. (Մեկն. ղեւտ.։)